Τα πιο πολλά, τα δωρεάν της φύσης, μας τα χρεώνουνε…
Κική Δημουλά
Εδώ καράβια χάνονται και εσείς ταξιδεύετε… Όντως, αν έχουμε στο νου μας την οικονομική πλευρά του ταξιδιού, τότε ίσως είμαστε εκτός τόπου και χρόνου. Μα για εμάς το ταξίδι δεν είναι αυτό, δεν είναι ούτε φυγή από την πραγματικότητα, είναι κοσμοθεωρία και στάση ζωής, είναι πλούτος. Εξάλλου τα καράβια χάνονται ταξιδεύοντας σε άγρια νερά. Στο τέλμα του νεοπλουτισμού, είναι χαμένα από χέρι.
Ταξίδι είναι το πείσμα ενός λαού να υπάρχει, να μη σαπίσει και χαθεί μέσα στον ευδαιμονισμό του. Στο λίκνο μας το Αιγαίο, πάνω από 15 χιλιετίες, άφησαν τη ζωή τους στην αγκάλη των κυμάτων και ποτέ δεν μετάνιωσαν γι αυτό. Ποτέ δεν σταμάτησαν να κοιτάζουν κατάματα τον ορίζοντα και να κρεμούν στις εικόνες τάματα, ασημένια καραβάκια με πανιά γεμάτα μελτέμι. Η θάλασσα είναι δρόμος. Η ακινησία είναι φυλακή. Παλιά έβαζαν στο νου τους ακόμη και τα νησιά να ταξιδεύουν στον πόντο μαζί με τους ανέμους και να μάχονται με τα κύματα όπως κάθε ταξιδιώτης.
Ταξίδι είναι νέοι ορίζοντες αλλά και επιστροφή στους παλιούς. Ο Μαρσέλ Προύστ έλεγε: «Το πραγματικό ταξίδι δεν βρίσκεται στην ανακάλυψη νέων τοπίων, αλλά στην απόκτηση νέου βλέμματος». Αυτό το νέο βλέμμα μπορεί να υπάρχει στα παλιά; Κάθε αναγέννηση ακουμπούσε πάντα στις αρχέγονες αξίες, ήταν ένα ταξίδι επιστροφής στην παράδοση. Και παράδοση σημαίνει ανθρώπινο μέτρο, ανθρώπινη ζωή που κυλά. Την απελευθέρωση της ευρωπαϊκής τέχνης δεν την ψιθύρισαν στο αυτί του Μονέ, του Ντεγκά, του Βαν Γκόγκ, του Γκογκέν, οι θεόρατες αιχμές των ναών προς τον ουρανό, ούτε τα παλάτια, ούτε οι βασιλικές συνοδείες, αλλά οι αρχέγονες εικόνες των σπουδαίων Ιαπώνων χαρακτών, του μεγάλου κύματος, του ψηλού βουνού, του ανθρώπου που επιστρέφει στο σπίτι του περνώντας πάνω από την απλή ξύλινη γέφυρα με την τσάπα στον ώμο.
Το ταξίδι μας αλλάζει. Ο Γιώργος Θεοτοκάς σημείωνε στο ημερολόγιο της Αργώς και του Δαιμόνιου: «Κάθε καινούργιο νησί με ελευθερώνει από εκείνα που άφησα και όμως με βοηθεί να τα καταλάβω και να τα κάνω δικά μου για πάντα. Μες στο θάνατο της αγάπης βρίσκω τη διάρκεια της αγάπης. Κάθε καινούργιο νησί με κάνει να ξαναφύγω…». Μας αλλάζει και η πενία. Ο Γιάννης Τσαρούχης διαπίστωνε κάποτε: «Η πενία της Ελλάδος επέβαλε τη λιτότητα και αυτή η ίδια η πενία οδήγησε σε μια μεγάλη ελευθερία της σκέψεως και της φαντασίας (…)».
Εμείς λοιπόν θα ταξιδεύουμε για να καταλάβουμε, να βρούμε απαντήσεις, να αλλάξουμε. Να μαζέψουμε σαν ταξιδιωτικά ενθύμια τα κομμάτια του νέου κόσμου που θα φτιάξουμε στην μετά νεοπλουτισμού εποχή. Και θα «μπλογκάρουμε». Το ταξίδι είναι αντίσταση, μνημονεύοντας πάντα Διονύσιο Σολωμό, ένα από τα φυλαχτά του Αιγαίου και του Ιονίου: «Τα σπλάχνα τους κι η θάλασσα ποτέ δεν ησυχάζουν»…
