Η αρχέγονη ιδέα του πηγαδιού. Ο πελεκημένος βράχος στους Τάφους των Βασιλέων στην Πάφο μαζεύει στις κοιλότητές του νερό για να το κάνει κυκλάμινο Το νερό ήταν πάντα πολύτιμο στην Κύπρο. Τι κι αν οι καταρράκτες του Μηλλομέρη και των Καληδονιών, πριν και μετά τις Πλάτρες στο Τρόοδος, γκρεμίζονται, όσο διαρκούν τα χιόνια στη Χιονίστρα, με παφλασμό από ψηλά. Πιο κάτω, η προσπάθεια των ανθρώπων να κρατήσει για λογαριασμό τους το νερό, πριν το πάρει η Μεσόγειος, είναι φανερή. Οι υδατοφράκτες – ο μεγαλύτερος του Κούρρη, αλλά και της Γερμασόγειας όπου ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού διοργανώνει περιήγηση με παλιό λεωφορείο, είναι βασικά στοιχεία του τοπίου της Μεγαλονήσου, όχι μόνο χρήσιμα, αλλά και ωραία.
Τώρα μαθαίνουμε ότι αυτή η προσπάθεια της αναζήτησης του νερού είναι προαιώνια, πολύ παλαιότερη από όσο νομίζαμε, ίσως και πέρα από τα 10.000 χρόνια της κυπριακής ιστορίας που ξέραμε μέχρι τώρα. Οι αρχαιολόγοι του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου και του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου της Σκωτίας, ανακάλυψαν στην Κισσόνεργας της Πάφου, ένα από τα πρωιμότερα πηγάδια νερού στον Πλανήτη. Από τη χρονολόγηση με άνθρακα 14 του σκελετού νεαρής γυναίκας που βρέθηκε μέσα στο πηγάδι, προέκυψε ότι η ηλικία του πρέπει να είναι μεταξύ 9.000 και 10.500 ετών.
Τα ίχνη της παμπάλαιας ζωής, είναι συχνά στην Κύπρο. Ο νεολιθικός οικισμός της Χοιροκοιτίας στην περιοχή της Λάρνακας, είναι ενταγμένος στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, όπως και ολόκληρη η πόλη της Πάφου με τους Τάφους των Βασιλέων και τις ρωμαϊκές επαύλεις με τα εκπληκτικά ψηφιδωτά, όπως και οι δέκα βυζαντινές ξυλόστεγες βασιλικές του Τροόδους, με τις θεσπέσιες τοιχογραφίες, όπως του Αγίου Νικολάου της Στέγης στην Κακοπετριά, της Παναγίας της Ασίνου, της Παναγίας του Άρακα στα Λαγουδερά, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά, τον Άγιο Ιωάννη Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη της Μυριανθούσας.
Στον οικισμό της Χοιροκοιτίας και παντού στην Κύπρο υπάρχουν διασκορπισμένα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, εξέλιξη αυτών που βρέθηκαν και γύρω από το πηγάδι της Κισσόνεργας, ένα μικρό κύπελλο της Πρώιμης (Ακεραμικής) Νεολιθικής περιόδου και μια λεκάνη καλύτερης ποιότητας, που οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν γύρω από το πηγάδι για να βάζουν το νερό που ανέσυραν με κουβά από δέρμα δεμένο με σχοινί. Αυτό το πηγάδι και τα μεταγενέστερα μοιάζουν να αναβαπτίζεται η μνήμη. Τα θραύσματα των αγγείων, το πρωτόγονο «αλακάτιν» γίνονται θραύσματα μνήμης.
Από «τ’ αλακάτιν» (το ξύλινο βαρούλκο) ενός παλιού πηγαδιού, άκουσε ο Γιώργος Σεφέρης τη φωνή της πατρίδας και τραγούδησε στο «Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ»:
Ήταν ωραία όλ’ αυτά, μια περιδιάβαση.
Όμως το ξύλινο μαγγανοπήγαδο – τ’ αλακάτιν,
Κοιμισμένο στον ίσκιο της καρυδιάς
μισό στο χώμα και μισό μέσα στο νερό,
γιατί δοκίμασες να το ξυπνήσεις;
Είδες πως βόγκηξε. Κι εκείνη την κραυγή
βγαλμένη απ’ τα παλιά νεύρα του ξύλου
γιατί την είπες φωνή πατρίδας;
«Λεπτομέρειες στην Κύπρο», με μνήμη και αγάπη για τον κόσμο της…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου