29 Μαΐ 2012

Μυθικά τοπία και ανθρώπινα στη σκιά του Ολύμπου



Ακούγεται μυθικό, αλλά είναι κιόλας. Από την κορυφή των κορυφών, από το πιο ψηλό σημείο της ελληνικής γης, η ομορφιά, σαν άλογο της φυλής του Βουκεφάλα, σαν την ομίχλη που ακόμα κι αυτή την εποχή είναι παρούσα, κατεβαίνει τις συναρπαστικές πλαγιές μέσα από το φαράγγι του Ενιπέα και λούζεται στις ακτές του Θερμαϊκού. Μεθά στη Μεθώνη, όπως η παράδοση θέλει τον πατέρα των θεών και των ανθρώπων Δία, αλλά και τον Νέο Παντελεήμονα – με τσίπουρο από κούμαρα –, στη Ράχη, με θέα τους απίθανους όγκους του Ολύμπου και των Πιερίων, και αλλού. Θεϊκά πράγματα δηλαδή, όπως η θαλασσινή γεύση των μυδιών του Μακρύγιαλου ή η γήινη ευωδιά των κερασιών της Ράχης, τα αναζωογονητικά λασπόλουτρα και τα ροζ φοινικόπτερα στην Αλυκή του Κίτρους, το λίκνισμα των κύκνων στον υδροβιότοπο της Νέας Αγαθούπολης, η γειτονιά των πελαργών στην πλατεία στο Αιγίνιο, τα ίχνη της νέας θρησκείας στην ακρόπολη της Πύδνας, εκεί που ακούστηκε το κύκνειο άσμα του μακεδονικού βασιλείου. Τα θεϊκά πράγματα ωστόσο στην αρχαία ελληνική θρησκεία βρίσκονταν πολύ κοντά στα ανθρώπινα. Ετσι, ουσιαστικά, εξανθρώπιζαν το Σύμπαν. Η Τζάστιν Σαπίρο, ένας από τους παγκόσμιους οδοιπόρους του Travel Channel, έλεγε ότι το ταξίδι αξίζει κυρίως γι’ αυτούς που γνωρίζεις. Εμείς γνωρίσαμε τον Βασίλη, την Ευαγγελία, τους Απόστολους, τον Μιχάλη, τον Στέλιο, τον Δημήτρη, είδαμε ξανά τον Τάκη, τον Βασίλη, τον Γρηγόρη, δεν μπορέσαμε να δούμε τον Λάζαρο, τον Γιώργο, τον Κώστα. Ολων όμως το μεράκι για τον τόπο τους υπάρχει μέσα σε αυτό το κομμάτι…


Στη ριβιέρα του θεϊκού βουνού
Στη σκιά του θρόνου του Ξένιου Διός, το ανθρώπινο «τοπίο» είναι εξίσου γοητευτικό με το φυσικό. Η σχέση μας με τη χώρα του Ολύμπου και των Πιερίων έγινε δεσμός μέσα από τις σχέσεις με τους ανθρώπους της. Αυτή τη φορά ζήσαμε τις ακτές των βουνών των θεών και των Μουσών. Στην παραλία της Κατερίνης, καθόμαστε στην ταβέρνα «Paprika» του κοσμήματος της παραλίας, του ξενοδοχείου πέντε αστέρων «Mediterranean Village Hotel & Spa», με τους ιδιοκτήτες του, τους αρχιτέκτονες Ευαγγελία και Βασίλη Λάμπρου, οι οποίοι έχουν βάλει τη σφραγίδα τους στη φυσιογνωμία της περιοχής αλλά και έχουν σφραγίσει τα ξενοδοχεία τους με τη σφραγίδα της περιοχής. Στον όμιλο «Mediterranean Hotels» ανήκουν επίσης άλλα δύο ξενοδοχεία στην παραλία της Κατερίνης, τα «Mediterranean Princes» και «Mediterranean Resort», και ένα στο Λιτόχωρο, το «Olympus Mediterranean». Αυτή τη διαδρομή ακολουθεί και το οδοιπορικό μας, από το ψηλότερο σημείο που μπορεί να φτάσει ο επισκέπτης με αυτοκίνητο, τα Πριόνια, στα 1.100 υψόμετρο, κατηφορίζει ως τη «Ριβιέρα» του μυθικού βουνού, στη Βόρεια Πιερία.


Εδώ λοιπόν, έχοντας μπροστά μας ένα μέτωπο 700 μέτρων αμμουδιάς, πίνουμε τσίπουρο που παράγει η οικογένεια της Ευαγγελίας και πάνω στο τραπέζι απλώνονται όλα τα καλά του Θερμαϊκού: μύδια σαγανάκι και τηγανητά, από τα εκτροφεία απέναντι στον Μακρύγιαλο και στη Μεθώνη – μια ενδιαφέρουσα ιστορία της περιοχής –, σουπιά ψητή, ζακέτες, ουρές πεσκανδρίτσας, λακέρδα, γοβιοί, αχνιστός γάβρος, μανιτάρια με λάδι άσπρης τρούφας και σκορδόψωμο, πίκλες και χταπόδι αγιορείτικο. Ο Βασίλης Λάμπρου γοητεύεται από τη λιτότητα του Αγίου Ορους και αυτό υπάρχει μέσα στη διακριτική πολυτέλεια του ξενοδοχείου. Στις 2 Ιουνίου, ο μοναχός Επιφάνιος φέρνει από τον Αθωνα τους θεόρατους ταβάδες του έξω από το «Paprika» και μαγειρεύει στα ξύλα ροφό με σάλτσα, σε μια βραδιά αγιορείτικης μαγειρικής και κρασιού. Ανάμεσα στο ξενοδοχείο και στην αμμουδιά, καλόγουστα καθιστικά, καφέ και μπαρ «πλέουν» στον ατέλειωτο λαβύρινθο των τεχνητών λιμνών με τους φοίνικες και τις πολλές πισίνες με τις ξαπλώστρες και τις ομπρέλες. Σε αυτά «βλέπουν» οι δύο μεζονέτες σουίτες VIP με τις δικές τους πισίνες, οι λουξ σουίτες, τα άνετα superior δωμάτια που είναι τα βασικά του ξενοδοχείου, και τα δωμάτια. Ολα αυτά αναπτύσσονται σε ανθρώπινες κλίμακες κατά μήκος της παραλίας, προσεγμένα στην κάθε τους λεπτομέρεια. Σε όλα τα ξενοδοχεία, στον χώρο υποδοχής, υπάρχει πάντα το «καλώς όρισες», ένα ποτό ή ένα αναψυκτικό, που το εννοούν πραγματικά μέσα σε μια λογική φιλοξενίας που διαπερνά τα καταλύματα. Αυτό φαίνεται και από τους πλούσιους μπουφέδες του πρωινού. Ο επισκέπτης μπορεί να μη γνωρίσει από κοντά τον Βασίλη και την Ευαγγελία Λάμπρου, ούτε τον Βασίλη Δήμου, αλλά σίγουρα μπορεί να αισθανθεί τους παλμούς της ανοιχτής τους καρδιάς…


Φλαμίνγκο, λασπόλουτρα, αρχαία ερείπια και μύδια
Από τα πιο δυνατά κομμάτια του «Mediterranean Village» είναι το Spa. Γενικώς αυτή η περιοχή φημίζεται για τα αναζωογονητικά λουτρά που έχει τη δυνατότητα να προσφέρει στους επισκέπτες. Τα πιο γνωστά είναι τα αλατούχα λασπόλουτρα στην Αλυκή του Κίτρους.

Από τη βόρεια άκρη του ξενοδοχείου, ο παραλιακός δρόμος περνά από τον Κορινό (10 χλμ.) και φτάνει στο γραφικό λιμανάκι του Κίτρους (5 χλμ. μετά τον Κορινό) και στις αλυκές. Πριν από τις αλυκές υπάρχουν οι «θερμάστρες», μεγάλες δεξαμενές σκαμμένες στο χώμα με νερό διαφορετικής πυκνότητας σε αλάτι. Από τον Ιούνιο, πλήθος επισκεπτών μπαίνουν στις «θερμάστρες», κάνουν μπάνιο, αλείφονται με λάσπη και μετά πηγαίνουν στη θάλασσα και ξεπλένονται. Αυτό το λουτρό έχει ευεργετικά αποτελέσματα σε παθήσεις των οστών, δερματικές παθήσεις, αποκατάσταση καταγμάτων κ.ά., αλλά και στην αναζωογόνηση του δέρματος και του οργανισμού. Μετά συνεχίζουν στα «τηγάνια» της τεράστιας αλυκής – που πάντοτε εντυπωσίαζε με το μέγεθός της τους παλαιούς περιηγητές, όπως τον Ιταλό Τζιοβάνι Ατζιολέλο. Τώρα εντυπωσιάζει τους νέους περιηγητές με τα κοπάδια των τριανταφυλλί φοινικόπτερων που ξεχειμωνιάζουν εδώ.

Ο δρόμος κάνει ένα γύρο το λιμανάκι και πηγαίνοντας δεξιά, τρέχει πάλι παράλληλα με την ακτογραμμή για τον Μακρύγιαλο (3 χλμ.), τον παραθαλάσσιο οικισμό, τον μοναδικό ανάμεσα σε δύο λόφους, που ο Απόστολος Λάγιος λέει ότι είναι νησί. Από τον δεύτερο λόφο, του Γκαλίτσιου, η θέα προς τον οικισμό και την προκυμαία του είναι πολύ ωραία.

Πριν, στο Παλιόκιτρος, τα ερείπια στην κορυφή της ακρόπολης της Πύδνας προβάλλονται στα νερά του Θερμαϊκού. Είναι της Βυζαντινής Επισκοπής Κίτρους, της τελευταίας φάσης της ζωής της ακρόπολης. Η Πύδνα είχε μετονομαστεί τον 6ο - 7ο αιώνα σε Κίτρος και ήταν η σπουδαιότερη πόλη της μεσαιωνικής Πιερίας. Πάντοτε όμως ήταν σπουδαία, καθώς λέγεται ότι πιθανόν να ήταν εδώ το βασικό λιμάνι του μακεδονικού βασιλείου και εδώ δολοφονήθηκε η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου Ολυμπιάδα, κατ’ εντολή του Κάσσανδρου. Κάποιοι θέλουν τον τάφο της στην τούμπα του Μακρύγιαλου. Και σίγουρα κάπου εδώ, στη μάχη της Πύδνας, το 148, γράφτηκε ο επίλογος του μακεδονικού βασιλείου με την υποταγή του στους Ρωμαίους. Μας ξεναγεί ο υπάλληλος Θανάσης Γκιουλμετάρογλου, ο οποίος μας φωτογραφίζει για να βάλει τη φωτογραφία μας σε μια ιδιότυπη έκθεση στο μικρό καμαράκι του.

Στον Μακρύγιαλο μας παραλαμβάνει με τη βάρκα του ο μυδοπαραγωγός και δεινός ψαράς Βασίλης Δανιηλίδης, για να μας πάει σε ένα εκτροφείο όπου εκείνη την ώρα ένα μεγάλο καΐκι έβαζε πλαστικά βαρέλια στις αρμαθιές των μυδιών για να τις κρατά ψηλά, για να είναι κοντά στην τροφή – που είναι πλούσια σε αυτά τα νερά – και στο φως του ήλιου που έχουν ανάγκη για να αναπτυχθούν. Αλλες φορές ανεβάζουν τις αρμαθιές των μυδιών για να τα πλύνουν. Γενικώς ασχολούνται συνεχώς επί έναν χρόνο, για να γίνουν από ελάχιστος γόνος μεγάλα όστρακα με πλούσια «ψίχα».

Τα μύδια είναι το βασικό στοιχείο της ζωής σε αυτές τις παραλίες. Τα βαρέλια φαίνονται παντού. Καθώς είναι ο σπουδαιότερος πόρος των ανθρώπων – κυρίως πηγαίνουν για εξαγωγή –, έχουν διαμορφώσει μια κουλτούρα και μια παράδοση σε σχέση με αυτά. Μάλιστα το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου διοργανώνεται εδώ στον Μακρύγιαλο μυδοχαρά. Οι παραγωγοί μυδιών έψαξαν τις παραδοσιακές συνταγές που επιβίωσαν στο χωριό τους, αλλά και τις σύγχρονες γκουρμέ τάσεις, και τις έβαλαν σε ένα βιβλιαράκι: «Συνταγές με μύδια».


Κύκνοι, βόλτα στη ζωή και πελαργοί
Από τον Μακρύγιαλο συνεχίσαμε παραλιακά για Μεθώνη, με τη χαρακτηριστική για την περιοχή προκυμαία της, και Νέα Αγαθούπολη (5 χλμ.), όπου μετά το χωριό υπάρχει το Παρατηρητήριο Πουλιών, ένα από τα ωραιότερα της Ελλάδας. Οταν ανεβήκαμε εμείς, στη μικρή λίμνη κολυμπούσαν κύκνοι. Μπορέσαμε να τους δούμε μπροστά μας με τα κιάλια και το τηλεσκόπιο που διαθέτει το Παρατηρητήριο. Υπήρχαν επίσης βιβλία και αφίσες για να αναγνωρίζουν οι παρατηρητές τα πουλιά που βλέπουν. Αλλες εποχές παρατηρούνται εδώ όλα τα είδη των παπιών, ακόμη και στικταετοί, χρυσαετοί, βασιλαετοί και ο πολύς σπάνιος θαλασσαετός. Το Παρατηρητήριο βρίσκεται στην άκρη μιας απέραντης κιβωτού ζωής, του προστατευόμενου δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα.

Μέσα σε αυτή τη ζωντανή φύση, που κάνει τους κύκλους της χωρίς να την ενοχλεί κανείς, κινείται ένα σύντομο μονοπάτι, το οποίο καταλήγει σε ένα προωθημένο μέσα στον υγροβιότοπο κιόσκι. Αυτή την εποχή οι πεζοπόροι πρέπει να έχουν το νου τους γιατί σε έναν ζωντανό τόπο τα ψηλά χορτάρια κρύβουν και φίδια. Ο ποδηλατόδρομος όμως, ο οποίος ξεκινά από το Παρατηρητήριο – μήκους 1 χλμ. – και καταλήγει μέσα στη Νέα Αγαθούπολη στο θεματικό περίπτερο, είναι καθαρός. Ποδήλατα μπορούν οι επισκέπτες να πάρουν από το Παρατηρητήριο ή μπορούν και να περπατήσουν τον ποδηλατόδρομο. Στο θεματικό περίπτερο παρουσιάζεται (Σάββατο και Κυριακή 10.00 με 13.00 ή τις καθημερινές κατόπιν συνεννόησης) το πρόγραμμα «Μικρόκοσμος» που είναι μια ξενάγηση στον κόσμο των εντόμων.

Από τη Νέα Αγαθούπολη βγαίνουμε στην Εθνική οδό για να πάμε στο Αιγίνιο (5 χλμ.). Το χωριό το έχουν επιλέξει για σπίτι τους πολλά ζευγάρια πελαργών και κάθε χρόνο επιστρέφουν για να επισκευάσουν τη φωλιά τους, να κλωσήσουν τα αβγά τους και να μεγαλώσουν τα μικρά τους. Στις κολόνες γύρω από την πλατεία του χωριού υπάρχουν 37 φωλιές.


25 Μαΐ 2012

Κότσυφας στο μπαλκόνι μου


Δεν είναι και μικρό πράγμα να σε επισκέπτεται η ζωή στο μπαλκόνι σου και μάλιστα στην Αθήνα. Δεν μας λείπει η φύση, αφού ταξιδεύουμε συχνά για τα ταξιδιωτικά ρεπορτάζ μας σε περιοχές με πλούσια ζωή. Επιδιώκουμε να βρισκόμαστε μέσα στη φύση που ανενόχλητη κάνει τους κύκλους της, όπως στο πιο πρόσφατο ταξίδι μας στη βόρεια Πιερία, στον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης ή στο φαράγγι του Ενιπέα στον Όλυμπο. Αλλά ενθουσιαστήκαμε, όταν πριν από κάποια χρόνια, ακούσαμε στη γειτονιά μας, στην Αργυρούπολη, το μελωδικό τραγούδι ενός κότσυφα.

Το μοναχικό τραγούδι, ψηλά πάνω από την κεραία τηλεόρασης, έγινε χρόνο με το χρόνο ολόκληρη συναυλία, ειδικά το ξημέρωμα, μεταξύ 5ης  και 6ης πρωινής. Είναι φανερό ότι τα κοτσυφια πλήθαιναν και κάθε άνοιξη θα έρχονταν ξανά να μας τραγουδούν για πάντα. Πλήθαιναν; πώς πλήθαιναν; Το είδα χθες και ενθουσιάστηκα, μπορώ να πω και συγκινήθηκα.


Η αμέλεια για την επισκευή μιας βρύσης που στάζει, έφερε έναν κότσυφα στο μπαλκόνι μπροστά στην πόρτα του γραφείου μου. Μάζευε τις σταγόνες που έπεφταν με κίτρινο ράμφος του και συμπλήρωνε το νερό που χρειαζόταν από τη λιμνούλα που δημιουργούσαν. Και χθες ήλθε όλη η οικογένεια, το ζεύγος και το μικρό τους, αρκετά μεγάλο ώστε να μπορεί να πετάξει. Όταν ήπιαν, η μητέρα ανέβηκε στο δένδρο που φύτρωσε μόνο του στην πρασιά τη χρονιά που γεννήθηκε ο γιος μας, πριν 20 χρόνια, έλεγξε την κατάσταση και κάλεσε το μικρό της να πετάξει ως εκεί. Το μικρό πέταξε στο κοντινό δένδρο και κρύφτηκε μέσα στα φύλλα. Οι γονείς του πέταξαν μακριά.

Δεν ξέρω αν το πέταγμα του μικρού ήταν προς την ανεξαρτησία ή έμεινε εκεί κρυμμένο για να του φέρουν τροφή. Έμεινε όλη την ημέρα κρυμμένο στο δένδρο, αλλάζοντας απλώς θέσεις όλο και πιο ψηλά. Σήμερα το πρωί, το κοτσυφόπουλο έλειπε από το δένδρο. Όμως η αίσθηση της ζωής και της συνέχειάς της - ειδικά σε τέτοιες γκρίζες εποχές - είναι διάχυτη και μας συνεπαίρνει...

2 Μαΐ 2012

Γάιδαρος στα κεραμίδια την Πρωτομαγιά στη Γαλήνη της Νάξου




Ο Μάιος μπήκε στη Γαλήνη και στον Κυνίδαρο της Νάξου με πλήθος γαϊδουριών ανεβασμένα στις ταράτσες των σπιτιών. Σίγουρα τα συμπαθή τετράποδα, που υπάρχουν ακόμη πολλά στο νησί, δεν ανέβηκαν με τη θέλησή τους, αλλά με τη θέληση της παρέας των πιο σκανταλιάρικων νέων του χωριού. Μάλιστα, κάποια γαϊδούρια φάνηκαν να είναι «εξοικιωμένα» με το ανέβα κατέβα, που σχεδόν συνεργάστηκαν με την «παλιοπαρέα» για να κατέβουν. Τα γαϊδούρια να ανεβάζουν κρυφά τη νύχτα και τα κατεβάζουν φανερά το απόγευμα μπροστά στα έκπληκτα μάτια των επισκεπτών, με σχοινιά. Πάντως όλη την ημέρα τα φρόντιζαν εκεί ψηλά που τα είχαν ανεβάσει. Το έθιμο γαρ...