Δεκαπενταύγουστος στην Όλυμπο: Το μυστήριο της Ελλάδας που φεύγει

Πολλές φορές αισθάνομαι τουλάχιστον περίεργα τα βλέμματα των άλλων οδηγών πάνω μου, όταν στο αυτοκίνητο ταξιδεύω με παραδοσιακή μουσική. Τους καταλαβαίνω που δεν με καταλαβαίνουν, όχι μόνο γιατί αυτές οι μουσικές που μου αρέσουν πιο πολύ, ντύνουν ακατανόητα λόγια, αλλά γιατί δεν έχουν ζήσει την πατρίδα αυτών των τραγουδιών. Ακόμη κι αν μπορούσες να καταλάβεις τι λένε τα κυπριακά τραγούδια, δεν θα τα αισθανόσουν με όλη τη δύναμή τους αν δεν γλεντούσες στο κελάρι του Λόντου στη Βάσα, στο Τρόοδος, με τον Μιχάλη Ττερλικά. Πολύ περισσότερο δεν μπορείς να καταλάβεις την ατόφια Δωρική διάλεκτο της Ελύμπου, ούτε τον «χορευτογηρέτη» ήχο της τσαμπούνας, αν δεν τον ακούσεις να συνοδεύει τον άλλο Μιχάλη, τον Ζωγραφίδη, καθώς τραγουδά σε ένα δώμα, ψηλά πάνω από το Καρπάθιο πέλαγος που σαρώνει ο μπονέντης. Αυτά είναι μυστήρια που ο σπουδαίος φωτογράφος Κωνσταντίνος Μάνος μας έμαθε να συλλαβίζουμε με το απίθανο «A Greek portfolio». Οι πιο δυνατές φωτογραφίες του ήταν από την Ελυμπο, από την καθημερινή ζωή της και τα πανηγύρια της. Όταν μας μυούσε στο πνεύμα της Ελλάδας που φεύγει με τις ομιλίες και τα σεμινάριά του, δεν φανταζόμαστε ότι θα «συγκρουόμασταν» στο Πλατύ, στο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου, φωτογραφίζοντας χαμηλά τις στολισμένες με πολύχρωμες χάντρες κοτσίδες των κοριτσιών που φορούσαν τις παραδοσιακές στολές τους, μέσα σε μια θάλασσα ήχων, χρωμάτων και μυστηρίων της Ελλάδας που φεύγει…

Εικόνες του Δεκαπενταύγουστου από την Όλυμπο της Καρπάθου

«Πόρτα γιγάντια του Αιγαίου» στη Νάξο

Ένας στίχος του Μιχάλη Περιστεράκη από το ποίημα «Μπάλος στα Παλάτια» χαρακτηρίζει με τον καλύτερο τρόπο την εμβληματική Πορτάρα. Γενικώς οι πύλες παίζουν σπουδαίο ρόλο στη ζωή της πολιτείας της Νάξου. Βγαίνεις από την Τρανή Πύλη του Κάστρου και κατεβαίνεις τα σκαλοπάτια για την Παλαιά Αγορά και χάνεσαι στα στενά σοκάκια της, κάτω από τα τόξα.  Κάποια σημεία είναι κομμάτια της ζωής αυτής της γοητευτικής πολιτείας, όπως το κατάστημα «Τέχνη» της Ελένης Χατζηανδρέου, η Μουσειακή Λαογραφική Συλλογή του Βασίλη και της Κάθριν Κουτελιέρη που στεγάζεται σε ένα διαμορφωμένο μεσαιωνικό κτίριο, ή το πιο παλιό μπαρ της Νάξου, το «Fragile» του Γιώργου Γκούφα. Από τις τρεις πύλες της Παλαιάς Αγοράς – την Εβραϊκή, την Καθολική με την Παναγία των Χιόνων δίπλα της και την Ορθόδοξη με τον Προφήτη Ηλία – βγαίνεις στην προκυμαία, και πηγαίνεις αριστερά ή δεξιά για τη Γκρόττα, την παραλία με τη βυθισμένη αρχαία πόλη, απέναντι στην οποία είναι το νησάκι Παλάτια με την Πορτάρα. Την ώρα του ηλιοβασιλέματος η πύλη που έμεινε όρθια από τον μαρμάρινο αρχαϊκό ναό ζει την πιο ρομαντική στιγμή της. Ο κατακόκκινος ήλιος ακουμπά την Πάρο και τις καρδιές των ανθρώπων που καθισμένοι στις αρχαίες πέτρες απολαμβάνουν τη μοναδική στιγμή. Τα πυρωμένα από τον ήλιο που φεύγει μάρμαρα μεταφέρουν τη θέρμη τους και στα σώματα που ακίνητα λούζονται στο λυκόφως.